NewsNằm im bóng dưới bóng mây Tây Nguyên, Gia Lai không chỉ nổi tiếng với thiên nhiên hùng vĩ, mà còn sở hữu những tượng nhà mồ Gia Lai độc đáo đầy bí ẩn. Từng bước chân đưa ta đến với những nghĩa địa cổ xưa, nơi mà tâm hồn con người vẫn luôn hướng về tổ tiên và quá khứ. Trong các gian nhà mồ được xây dựng tỉ mỉ, bạn sẽ được thả mình vào không gian thần tiên, tận hưởng nhịp sống của dân tộc Gia Rai. Cùng nhìn lại những truyền thuyết hấp dẫn về các vị anh hùng dũng cảm, những vị thần tiên, và những câu chuyện đầy bất ngờ từ những nét chạm khắc trên từng viên đá cổ xưa. Ngoài việc thưởng thức vẻ đẹp nghệ thuật của tượng nhà mồ, bạn cũng sẽ cảm nhận được vị tha thiết của người dân nơi đây trong việc gìn giữ và bảo tồn di sản văn hóa của tổ tiên.
Tượng nhà mồ là gì
Nhắc đến tượng mồ Gia Lai hay tượng nhà mồ Gia Rai, chúng ta không thể nào không nhắc đến lễ bỏ mả (pơ thi) – là khoảng thời gian và để tượng mồ thể hiện được những giá trị nhân sinh của nó. Lễ bỏ mả – một lễ hội thu hút sự tham gia của rất nhiều người, vốn được xem là một trong những lễ hội lớn nhất của người Gia Rai (Người Jrai). Đây là lễ hội đậm nét văn hóa dân gian, mang triết lý nhân văn sâu sắc, lễ bỏ mả đánh dấu sự đoạn giao giữa những người sống với người đã khuất, thể hiện tình cảm của những người đang sống với những linh hồn đã về với thế giới bên kia, ẩn chứa khát vọng nhân sinh của con người. Nhà mồ là một nét văn hóa tâm linh của người dân tộc Gia Rai và nhiều dân tộc khác ở Tây Nguyên. Nhà mồ chính là trung tâm diễn ra nghi lễ bỏ mả. Ở đó người ta sẽ thể hiện tâm tư, tình cảm thông qua những bức tượng dành cho những người đã khuất. Người Gia Rai quan niệm, chết sẽ không phải là hết mà sẽ sang thế giới bên kia, chết sẽ đầu thai thành kiếp khác. Con người sẽ chuyển từ trạng thái vật chất sang một trạng thái là siêu hình và sau một thời gian sẽ lại chuyển từ trạng thái siêu hình sang lại vật chất. Chính vì vậy mà trong nhà mồ sẽ có những hệ thống tượng mồ, tượng mồ sẽ được gọt đẽo thô sơ, giản lược trong từng đường nét, nhưng hết sức sinh động, mộc mạc mang đậm những triết lý nhân sinh. Tượng mồ cũng biểu hiện về một giá trị văn hóa tâm linh khá độc đáo của người Gia Rai. Và lớp tượng đầu tiên ở khu nhà mồ sẽ biểu hiện ý niệm sinh thành, “là nhóm tượng cổ nhất, gồm nhiều tượng thể hiện sự tái sinh một lần nữa. Tượng nhà mồ chính là món quà, là tình cảm cuối cùng dành để chia tay với người nằm xuống.
Đọc thêm Tin Gia Lai
Nét đẹp trong điêu khắc tượng nhà mồ
Điều quan trọng và đặc sắc nhất của những nhà mồ Gia Rai chính là các tượng gỗ. Người tạc tượng cần rất nhiều công đoạn trong đó gồm có việc đẽo tượng nhà mồ (kỹ thuật đẽo tường nhà mồ). Họ sẽ cùng nhau đẽo tượng khoảng chừng 1 tháng. trước khi lễ bỏ mả diễn ra. Sau đó, tượng sẽ được chuyển đến nhà mồ. dựng tượng. cúng bỏ mả và cuối cùng đoạn tuyệt với ngôi mộ. Không thờ cúng nữa kể từ sau 3 năm đoạn tang. Đến các nhà mồ. sẽ giống như đi lạc vào mê cung của tượng gỗ, có rất nhiều hình tượng khác nhau và cách thể hiện của mỗi bức tượng cũng sẽ khác nhau. Chỉ bằng nhiều những dụng cụ thô sơ, nghệ nhân điêu khắc họ đã biến những khúc gỗ trở thành một nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống của người dân tộc Gia-Rai. Để tượng có hồn hơn, đòi hỏi người tạc tượng cần có sự am hiểu về văn hóa của người dân tộc và kinh nghiệm sống của họ. Một bức tượng được ra đời chính là một đứa con tinh thần, gắn liền với đời sống và những câu chuyện nơi bản làng.
Tìm hiểu lễ hội mừng lúa mới Gia Lai
Ý nghĩa của tượng nhà mồ Gia Lai
Tượng nhà mồ ở Gia Lai còn được ví như “người bạn” với người đã khuất. Không chỉ biểu hiện được nét tâm linh đặc trưng mà mang giá trị như loại hình nghệ thuật điêu khắc. Mang trong mình ý nghĩa văn hóa cổ truyền độc đáo của dân tộc thiểu số người Gia-Rai ở Tây Nguyên. Đến với thế giới tượng mồ bạn sẽ cảm nhận được sự sống, sinh hoạt quen thuộc vẫn sẽ tồn tại và diễn ra hàng ngày trong đời sống sinh hoạt của người dân nơi đây, gần như là làm tan biến nỗi đi sợ hãi của bạn khi đứng trước khu vực mộ địa. Qua bàn tay tài hoa của các nghệ nhân đã khiến cho những bức tượng tưởng chừng đơn sơ, hoang dã lại bỗng trở nên sống động, mang đậm linh hồn của đời sống.
Những tượng nhà mồ Gia Lai, Tây Nguyên độc đáo đã nói lên lời chào từ thế giới bên kia, nơi mà tâm hồn và tình cảm vẫn còn hòa quyện trong từng nét chạm khắc đá. Những tượng nhà mồ Gia Lai còn là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc gìn giữ và bảo tồn di sản văn hóa. Hãy cùng nhau tôn vinh và bảo vệ những giá trị văn hóa cổ xưa này, để con cháu chúng ta cũng có cơ hội khám phá và học hỏi từ những bài học quý giá của quá khứ. Hãy cùng Tin Tức Gia Lai lưu giữ những hình ảnh, cảm xúc và kỷ niệm trong lòng, để mỗi lần nhìn lại, ta lại nhớ về một Gia Lai tươi đẹp, giàu tình cảm và truyền thống.
